8- Çocukların kendilerini ilgilendiren aktiviteler ve alanlarla ilgili görüşlerine saygı duyulması

İlkenin Arka Planı, Amacı ve Kapsamı

Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, “görüşlerini oluşturma yeteneğine sahip çocuğun kendini ilgilendiren her konuda görüşlerini serbestçe ifade etme hakkını bu görüşlere çocuğun yaşı ve olgunluk derecesine uygun olarak, gereken özen gösterilmek suretiyle tanınmasını[1]” öngörmektedir. Tüm çocukların kendini ifade etme ve düşüncelerinin dikkate alınma hakkı, Sözleşme’nin temel değerlerinden birini teşkil etmektedir.

Turizm sektörü de çocukların görüşlerini serbestçe ifade edebileceği ve bu görüşlere saygı duyulması gereken ortamlardan bir tanesidir. Turizm sektörünün sağladığı hizmetler ve olanaklardan faydalanan çocuklara, bu hizmet ve olanaklara ilişkin görüşlerini, eksikliklere ilişkin önerilerini ve varsa şikayetlerini kolaylıkla sunabileceği bir ortam yaratılması hem çocuk haklarının güçlendirilmesi hem de çocuklar bakımından gerekli dönüşümün sağlanması yoluyla müşteri memnuniyetinin artmasını sağlayacaktır.

Bu bağlamda:

• Tesislere giriş ve çıkışlarda yaşları uygun olan çocuklara anketler uygulanarak ilgi çeken aktivite alanlarının belirlenmesi,
• Çocukların yapılacak aktiviteler, alanların düzenlenmesi gibi konularda görüşlerinin alınması ve bu görüşler planlama yapılırken dikkate alınması,
• Çocukların aktivitelerin planlama süreçlerine aktif katılımının sağlanması,
• Aktivite planlamasında beceri geliştirme, eğlenme ve yaparken öğrenme öğelerine yer verilmesi önerilmektedir.

Çocukların görüşleri alınırken, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’nin konu hakkında sunduğu genel prensiplere de dikkat etmek gerekmektedir[2]:

• Tüm çocuklar görüş bildirme yeterliliğine sahiptir.
• Çocuklar farklı yaş, ihtiyaç ve özelliklere sahiptir ve kapasiteleri sürekli gelişir. Görüşlerinin alınma sürecinde bu farklılıklar dikkate alınır.
• Çocuklardan gelen her görüşün uygulanmasından bahsedilmemekle beraber gelen tüm görüşlere saygı duyulur ve dikkate alınır.
• Çocukların görüşlerinin dikkate alınmasındaki ağırlık yaş ve olgunluk düzeyleri ile orantılıdır ve çocukların gelişen kapasitesi ile orantılı olarak özerkliğinin artması hedeflenir.
• Yaş ve olgunluk düzeyleri ile orantılı olarak görüşlerin dikkate alınması, daha küçük çocukların görüşlerinin daha az ciddiye alınması anlamına gelmez.

İlke No	Eylem	Gösterge No	Göstergeler	İlgili Personel
8.1	Tesislere giriş ve çıkışlarda yaşları uygun olan çocuklara anketler uygulanarak ilgi çeken aktivite alanlarının belirlenmesi.	8.1.1	Tesislere giriş ve çıkışlarda çocuklara görüşlerinin sorulduğu anketler yapılıyor mu?	Ön Büro Çocuk Kulübü
		8.1.2	Anketler çocukların yaş gruplarına göre özelleştirilmiş mi?
		8.1.3	Bir sene içerisinde kaç çocuğa anket yapılıyor?
		8.1.4	Çocuklara anketlerin sonuçları ile ilgili geri bildirim veriliyor mu?
8.2	Çocukların yapılacak aktiviteler, alanların düzenlenmesi gibi konularda görüşlerinin alınması ve bu görüşler planlama yapılırken dikkate alınması.	8.2.1	Çocukların ilgisini çektiği tespit edilen aktivite ve düzenlemeler hayata geçiriliyor mu?	İşletme Yönetimi Çocuk Kulübü
		8.2.2	Bir sene içerisinde 8.2.2 kapsamında kaç aktivite ve düzenleme hayata geçiriliyor?
		8.2.3	Yapılan değişikliklerle ilgili çocuklara geri bildirim veriliyor mu?
8.3	Çocukların aktivitelerin planlama süreçlerine aktif katılımının sağlanması	8.3.1	Çocuklar özellikle kendilerinin katıldığı aktivitelerin planlama aşamasında görev alıyor mu?	Çocuk Kulübü
		8.3.2	Bir sene içerisinde kaç aktivitenin planlanma süreci çocuklarla birlikte yürütülüyor?
8.4	Aktivite planlamasında beceri geliştirme, eğlenme ve yaparken öğrenme öğelerine yer verilmesi	8.4.1	Aktivite planlamasında beceri geliştirme, eğlenme ve yaparken öğrenme öğelerine yer veriliyor mu?	Çocuk Kulübü

Kullanılabilecek Eğitim Materyalleri	Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklık Ağı Çocuk Katılımı Politika Belgesi
Referans	Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi 12. Madde

---

[1] Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, 12. Madde. https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme

[2] Durmuş, G. (2019). Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklık Ağı Çocuk Katılımı Politika Belgesi. http://www.cocugasiddetionluyoruz.net/storage/app/uploads/public/5e0/da8/285/5e0da828572c2035862405.pdf